Den verlooren zeune (Bergen-1872)

Johan Winkler publie en 1874 le Algemeen Nederduitsch en Fries Dialecticon (Martinus Nijhoff, Den Haag/La Haye). Une partie est consacrée au flamand occidental en France et contient des transcriptions d'histoires faites à Dunkerque, Caestre et Bergues. L'histoire du fils prodigue est notée en 1873 pour Dunkerque et 1872 pour Bergues alors que pour Caestre, Winkler reprend un courte histoire déjà relevée par Edmond de Coussemaker en 1859.
La première ligne, en italique, est la transcription selon l'orthographe néerlandaise ("in nederlandsche spelling") utilisée par Winkler, la deuxième respecte la graphie normalisée de l'ANVT.

1- 'T was en ke̅e̅r en vader dat en poar zeuns adde.
'T was een keer een vaeder dat een paer zeuns hadde.

2- De jȯengsten van de twe̅e̅, bè'! zegt-en zo̅o̅ tegen z'n ȯeden vader! zegt-en, diinke muchte m'n part en van j'n goet, dè'-me tȯekomt! En den ȯeden, braven man, ja! num de̅e̅lde z'n fortune.
De joungsten van de tweë, bè! zegt hen zoo teegen zen ouden vaeder! zegt hen, dien 'k muchte men part hen van jen goed, dat me toekomt! En den ouden, braeven man, ja! nem deelde zen fortuune.

3- Tunsen, kors d'r-achter, den jȯengen en griipt-'t ol diit-en adde, en-en giink 't op na 'n varre, varre streke. En miikte 't da ol weg diit-en in zen bezit adde, tot-en lasten sȯe. Ook en pakte 't breed!
Tunsen, korts derachter, den joungen en grypt 't al diet hen hadde, en hen ging 't op naer een varre, varre steeke, En miekte 't daer al weg diet hen in zen bezit hadde, toet den latsten sou. Oek hen pakte 't breëd!

4- Med-det 't nu ol op èbrast was diit-en adde, 't kwam dá in die kontreie 'n ongio̅o̅rden ongersnood, en 't is diit-en beguste kortresse krigen, doa!
Mit dit 't nuuw al opebrast was diet hen hadde, 't kwaem daer in die kontreie een ongejhoorden houngersnood, en 't is diet hen begunste kortresse krygen, daer!

5- Joa-mà'! en giink bi en boer, en-en makte nem dà vast tegen dien boer. Den boer, bè! è zong en op sen land mè'-sen zwiins, sensee!
Ja maer! Hen ging by een boer, en hen makte nem daer vast teegen dien boer. Den boer, bè hen zound hen op zen land mit zen zwyns, sensee!

6- Den knecht, bà-ja! en adde ol èwuld zen liere vullen mè' de broks diet-e zwiins kre̅e̅gen; je kunt o̅o̅rde̅e̅len! Mà 't en was gin prikel va'; en kre̅e̅g 't nie!
Den knecht, bah ja! hen hadde al ewuld zen liere vullen mee de broks diet de zwyns kreegen; je kunt oordeëlen! Maer 't en was geen perykel van; hen kreeg 't nie!

7- Os-en-'t tun bi zen eigen overpeisde, zegt-en ezo̅o̅ tegen zen zelven: zo̅o̅vele dienstboon dan tȯe vaders genȯeg de brokke krigen, me̅e̅r of den-ze wullen, doa! en zen jȯengen en vergoat van onger!
Als hen 't tun by zen eëgen ooverpeisde, zegt hen azoo teegen zen zelven: zoo veele dienstboo(de)n dan toe vaeders genoeg de brokke krygen, meer of dan ze wullen, daer! en zen joungen en vergaet van hounger!

8- 'K goan opstoan en 'k goan na men ȯeden vader ke̅e̅ren en 'k goan zeggen tegen num: 't is wa', men vader! 'k en zonde èdoan tegen d'n-emel en tegen jȯen!
'K gaen opstaen en 'k gaen naer men ouden vaeder keeren en 'k gaen zeggen teegen nem: 't is waer, men vaeder! 'k hen zounden edaen teegen den heemel en teegen joen!

9- 'K en ziin geensdeels we̅e̅rd die je me nog jen jȯengen zoed e̅e̅ten; mà! pak me liik en domestike.
'K en zyn geensdeëls wèèrd diet je me nog jen joungen zoudt heëten; mà! pakt me lyk een domestyke.

10- En wà' wei! è stȯeg op en-en giink an, na zen vaders. Os-en da nog ol varre was, den ȯeden vader diit-en zag, bè! en kre̅e̅g kompasje mè'-sen jȯengen, en 'e lopte der na tȯe, en en vlo̅o̅g om zen als, en 'e gaft-en 'n kus.
En wa' wei! Hen stoeg op en hen ging an, naer zen vaeder. Als hen daer nog al varre was, den ouden vaeder diet hen zag, bè! hen kreeg kompasje mit zen joungen, en hen lopte dernaer toe, en hen vloog om zen hals, en hen gaft hen een kus.

11- Zen zeune zei: vader! zegt-en, 'k en èzȯendigd tegen d'n-emel en tegen jȯen; 'k en ziin ni-me̅e̅' we̅e̅rd die-je me je zeune e̅e̅t.
Zen zeune zei, "vaeder!" zegt hen, "'k hen ezoundigd teegen den heemel en teegen joen; 'k en zyn nie meer wèèrd diet je me je zeune heët."

12- Ma' den ȯeden man riep zen knechs bi: lopt, zegt-en, briing-et beste abiit die m' en, en trekken-'t num an; stikt-en en riink rond zen viinger, en geet-en en poar schoen.
Maer den ouden man riep zen knechts by: "lopt", zegt hen, "bringt 't beste habyt dien me hen, en trekken (?) 't nem an; stikt hen een ring round zen vinger, en geeft hen een paer schoen."

13- Griip-et vet koaf, en slade-'t ma' rap; die-me eten en-en fooie ȯeden!
"Grypt het vet kalf, en slaet hett maer rap, dien me eeten en een fooie houden!"

14- Om-'s-wille, men jȯengsten jȯengen, diit-en dood was en diit-en erleefd is; en was varre weg, en-en is t' uus weere êkommen. En t' is dat-'e ke̅e̅' en kermesse was, doa!
"Om-'s-wille, men jounsten joungen, diet hen dood was en diet hen erleeft is, en was varre weg, en hen is thuus weere-ekommen. En 't is dat een keer een kermesse was, daer!"

15- Den ȯedsten zeune, bè! en was op 't veld etwa', en diit-en bi 't uus erreveerde, en o̅o̅rde da en rumoer ongio̅o̅rd, en ziingen en kliinken en dansen.
Den oudsten zeune, bè! hen was op 't veld etwaer, en diet hen by 't huus arriveerde, en hoorde daer een ruumoer ongejhoord, en zingen en klinken en dansen.

16- En-en rȯepte de domestike, en-en vrȯeg wuk det er goande was.
En hen roepte de domestyke, en hen vroeg wuk dat er gaende was.

17- Den domestike noamde num dè' zen freere t' uus erreveerd was, en dè' zen vader en koaf èslegen adde, omdè' zen zeune zo̅o̅ frisch t' uus èkommen was.
Den domestyke naemde nem dat zen freere thuus arriveerd was en dat zen vaeder een kalf esleegen hadde, omdat zen zeune zoo frisch thuus ekommen was.

18- Tunsen den ȯedsten zeune, 'e makte-num gram, en wilde ma' nie binnen goan; tè! 't was gin nood. Den ȯeden vader kam buten en-en vroagde tegen zen zeune, woarom diit-en da ble̅e̅f buten parlasanten.
Tunsen den oudsten zeune, hen makte nem gram, en wilde maer nie binnen gaen; tè! 't was geen nood. Den ouden vaeder kaem buuten en hen vraegde teegen zen zeune, waerom diet hen daer bleef buuten, parlasanten.

19- Mà', zeid-en an zen vader: 't is zo̅o̅ lange den-'k voo' jȯen werken, en-'k en-en noois nieten tegen jȯen misdoan, en j'en et noois os-ze vele of e ge̅e̅te ègeven tegen miin, om men kennessen te beschiinken.
Maer zeide hen an zen vaeder: 't is zoo lange dan 'k voor joen werken, en 'k hen nooits nieten teegen joen misdaen, en je en het nooits alzo veele of een geëte egeeven teegen myn, om men kennissen te beschinken.

20- Mà! os jen jȯengsten zeune 't uus èkommen is, diit-ol zen geld op èmakt et in de slichte kotjes, doa! je doe wè e vet koaf dood!
Maer! Als jen joungsten zeune thuus ekommen is, diet al zen geld opemakt het in de slichte kotjes, daer! je doet wel een vet kalf dood!

21- Mà' de vader zei: jȯengen, je bluuft gi mè' miin, en ol den-'k-ik in me bezit en, 't is ol 't jȯene.
Maer de vaeder zei: "Joungen, je bluuft gy mee myn, en al dan 'k ik in me bezit hen, 't is al 't joene."

22- Mà' musten me gin leute ȯeden, ten jen broere dat doot was weere levende èkommen is? Dii en verlōren was, en die-me num weere èvongen en?
Maer musten/muchten me geen leute houden, tun jen broere dat dood was weere leevende ekommen is? Die hen verlooren was, en die me nem weere-evoungen/evounden hen?"

La graphie utilisée est la graphie normalisée de l'ANVT.